मंगल देशा, पवित्र देशा : एकमेव महाराष्ट्र!
१ मे – महाराष्ट्र दिन आणि कामगार दिन विशेष
१ मे हा दिवस महाराष्ट्रासाठी केवळ एक तारखेपुरता मर्यादित नाही. हा दिवस आहे अस्मितेचा, आत्मभानाचा आणि श्रमसन्मानाचा! एका बाजूला ‘महाराष्ट्र दिन’ आपल्याला भाषिक आणि सांस्कृतिक संघर्षाची आठवण करून देतो, तर दुसरीकडे ‘कामगार दिन’ समाज घडवणाऱ्या श्रमिकांच्या घामाला मान्यता देतो. म्हणूनच १ मे हा दिवस प्रत्येक महाराष्ट्रवासीयासाठी अभिमानाचा आणि कृतज्ञतेचा आहे.संघर्षातून जन्मलेला महाराष्ट्र १९६० मध्ये भाषावार प्रांतरचनेच्या लढ्यानंतर महाराष्ट्र राज्याची स्थापना झाली. संयुक्त महाराष्ट्र चळवळीतील हुतात्म्यांच्या बलिदानातून हे राज्य जन्माला आलं. “एक मराठा, लाख मराठा” या ब्रीदवाक्याने प्रेरित होऊन उभा राहिलेला महाराष्ट्र – म्हणजेच स्वाभिमान, समता आणि संस्कृतीचा गड.परंपरेचा आणि प्रगतीचा संगम
महाराष्ट्र ही संतांची आणि शूरवीरांची भूमी. संत तुकाराम, ज्ञानेश्वर, नामदेव यांचे अभंग, छत्रपती शिवाजी महाराजांचे स्वराज्य, शाहू-फुले-आंबेडकर यांची समतेची चळवळ – हे महाराष्ट्राचे खरे वैभव. शिक्षण, विज्ञान, उद्योग,माहिती-तंत्रज्ञान अशा सर्व क्षेत्रांमध्ये महाराष्ट्राने अग्रस्थान मिळवलं आहे. पुणे, मुंबई, नागपूर, नाशिकसारखी शहरे आज संपूर्ण भारताच्या विकासात मोठे योगदान देत आहेत. लोकशाही मूल्यांचा अभिमानमहाराष्ट्र म्हणजे विचारांची भूमी. इथं मतभिन्नता आहे, पण समावेशही आहे. ही भूमी लोकशाहीच्या मूल्यांची खरी शाळा आहे – जिथं व्यक्तिस्वातंत्र्य, सामाजिक न्याय, आणि समानतेची शिकवण प्रत्येक पिढीला दिली जाते. इथले नागरिक केवळ मतदार नाहीत – ते विचारवंतही आहेत.
कामगार दिन : श्रमिकांचा सन्मान, समाजाचा आधार
१ मे हा दिवस जगभरात कामगार दिन म्हणून साजरा केला जातो. १८८६ साली शिकागो येथे ८ तासांच्या कामदिवसासाठी सुरू झालेल्या लढ्याचा आज आपण सन्मान करतो. भारतात १९२३ मध्ये पहिल्यांदा साजरा झालेला हा दिवस आता भारतीय श्रमिक चळवळीचा अविभाज्य भाग ठरला आहे.
श्रमिक – समाजाचे खरे शिल्पकार बांधकाम मजूर, शेतकरी, फॅक्टरीतील कर्मचारी, स्वच्छता कामगार, वाहतूक नियंत्रक – हे सगळे आपल्या जीवनशैलीचे खरे आधारस्तंभ आहेत. त्यांचा घाम हा आपल्या शहरांच्या, शेतांच्या, उद्योगांच्या भिंतीत मुरलेला असतो. श्रमिकांचे सशक्तीकरण म्हणजेच भारताची प्रगती
श्रमिकांसाठी आज अनेक योजना राबवल्या जात आहेत – पगार सुरक्षा, अपघात विमा, निवृत्ती निधी, आरोग्य सेवा – पण त्यापलीकडे, त्यांना सामाजिक प्रतिष्ठा आणि आदर देणे हे आपले कर्तव्य आहे. श्रमिक हा केवळ मजूर नाही – तो एक निर्माता आहे.
आपण काय करू शकतो?
आपल्या आजूबाजूच्या कामगारांना आदराने वागवा
त्यांच्या हक्कांची माहिती द्या
शासनाच्या योजनांची माहिती त्यांच्यापर्यंत पोहोचवा
समानतेच्या आणि सन्मानाच्या समाजासाठी एक पाऊल पुढे टाका अभिमान आणि कृतज्ञतेचा दिवस
महाराष्ट्र दिन आणि कामगार दिन – या दोन्ही दिवसांत समान धागा आहे : संघर्षातून मिळालेलं स्वाभिमान. एकीकडे भाषा, संस्कृती आणि हक्कांसाठी लढणाऱ्या महाराष्ट्राच्या सुपुत्रांचा अभिमान, तर दुसरीकडे श्रमाच्या प्रत्येक थेंबाला दिलेला मान.”हीच खरी पुण्याई, हीच खरी शिकवण –महाराष्ट्र देश हा, आमुचा तेजस्वी जान!”
